เรื่องเล่าพระผู้ทรงก่อตั้งมูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ ฯ และพระนางเจ้าสุวัทนา ฯ กับงานด้านศิลปวัฒนธรรม ตอนที่ ๗ ทรงดำรงมั่นในความเป็นไทย

สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ประทับ ณ ประเทศอังกฤษเป็นเวลากว่า ๒ ทศวรรษ ทำให้ทรงคุ้นชินกับวัฒนธรรมตะวันตก รวมถึงวัฒนธรรมในการแต่งพระองค์ให้เหมาะสมกับสภาพอากาศทางแถบยุโรปและวิถีปฏิบัติแบบชาวตะวันตก อีกทั้งเครื่องใช้ส่วนพระองค์ต่าง ๆ ก็เป็นของที่ผลิตในยุโรป ซึ่งมีระบบอุตสาหกรรมและกลไกการผลิตที่ได้มาตรฐาน มีคุณภาพดี แต่ก็มีราคาที่สูงตามไปด้วย

ครั้นสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ เสด็จนิวัตประเทศไทยเป็นการถาวร กลับมิได้ทรงยึดติดกับวัฒนธรรมหรือค่านิยมของชาวตะวันตก ทรงปรับวิถีการดำรงพระชนมชีพให้สอดคล้องเข้ากันกับภูมิสังคมไทยได้เป็นปรกติ มิได้ทรงลืมเลือนคุณค่าของความเป็นไทย ยิ่งไปกว่านั้น ยังทรงเล็งเห็นและชื่นชมความสามารถของช่างฝีมือไทยในการสร้างสรรค์ผลงานที่แสดงถึงเอกลักษณ์ของความเป็นไทยอันประณีต สวยงาม และมีคุณภาพดีไม่แพ้ผลงานของชาวต่างชาติ ที่สำคัญคือมีราคาไม่สูงเกินจำเป็นกว่าคุณค่าเชิงประโยชน์ใช้สอย

สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ โปรดทรงเครื่องประดับแต่พองาม เครื่องใช้ส่วนพระองค์ เช่น กระเป๋าทรงถือ และฉลองพระบาท ก็โปรดของที่ผลิตในประเทศไทย ราคาไม่แพง มีคุณภาพดีและถูกกาลเทศะ ส่วนฉลองพระองค์นั้นสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ โปรดแบบที่งาม ๆ เรียบง่าย พระศอไม่ลึก ตัดเย็บด้วยผ้าไทย เช่น ผ้าไหมและผ้าฝ้ายที่ทอในประเทศ และโปรดให้ช่างไทยเป็นผู้ตัดเย็บ ช่างออกแบบและตัดเย็บฉลองพระองค์ของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ในยุคแรก ๆ ที่เสด็จมาประทับในประเทศไทย คือ คุณหญิงอุไร ลืออำรุง เจ้าของร้าน “กรแก้ว” ซึ่งมีชื่อเสียงโด่งดัง

ภายหลัง สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ทรงพระกรุณาโปรดให้หม่อมเจ้าไกรสิงห์ วุฒิชัย เจ้าของร้าน “ไกรสิงห์” ทรงออกแบบและตัดเย็บฉลองพระองค์ ผลงานของหม่อมเจ้าไกรสิงห์ฯ มีลักษณะพิเศษซึ่งเป็นที่เลื่องลือ คือ ทรงนิยมนำวัสดุและผ้าไทยมาตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าแบบสากลได้อย่างงดงาม ทรงสอดแทรกความงามอย่างไทย เช่น ลายปักผ้าแบบไทย และการใช้ผ้าไหมไทย ตัดเย็บเป็นองค์ประกอบในชุดราตรีและชุดกลางวันได้อย่างเหมาะสม ไม่ทรงละทิ้งความเป็นไทย จึงเป็นที่พอพระทัยของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี เป็นอย่างยิ่ง

มูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา น้อมรำลึกในพระจริยวัตรของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ที่ทรงดำรงมั่นในความเป็นไทย ทรงสนับสนุนคุณค่าและเอกลักษณ์ไทยผ่านสิ่งของเครื่องใช้ที่ผลิตในประเทศ ตลอดจนฉลองพระองค์ที่ออกแบบโดยคนไทยและตัดเย็บด้วยผ้าไทยให้เป็นที่ประจักษ์สู่สายตาสาธารณชน

บทความที่น่าสนใจ

บทความที่เกี่ยวข้อง

ชมวีดิทัศน์การบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์