เรื่องเล่าพระผู้ทรงก่อตั้งมูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ ฯ และพระนางเจ้าสุวัทนา ฯ กับงานด้านศิลปวัฒนธรรม ตอนที่ ๒

พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ ๖ ทรงพระปรีชาในวัฒนธรรมด้านอาหารทั้งไทยและสากล โปรดงานเคหศิลป์เป็นอย่างยิ่ง ทรงสอนข้าหลวงให้หัดทำสำรับกับข้าวไทย อีกทั้งทรงปรุงอาหารประทานเลี้ยงแขกที่มาเฝ้า เช่นบรรดาข้าราชการสถานเอกอัครราชทูต และนักเรียนไทยในอังกฤษ ในวาระโอกาสต่าง ๆ ด้วยพระองค์เองอยู่เสมอ

พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ขณะประทับ ณ ประเทศอังกฤษ ทรงมีโอกาสได้แสดงฝีพระหัตถ์ให้เป็นที่ประจักษ์อีกครั้งหนึ่ง เมื่อพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิ์สุประภาต พระราชโอรสบุญธรรมในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีโอรสคนแรกซึ่งมีนามว่า หม่อมราชวงศ์เดชนศักดิ์ ศักดิเดชน์ ภาณุพันธุ์ จากหม่อมมณี บุนนาค (คุณหญิงมณี สิริวรสาร) เมื่อหม่อมราชวงศ์เดชนศักดิ์ฯ มีอายุครบ ๑ เดือน พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้จัดพีธีทำขวัญเดือนและมีพระราชกระแสรับสั่งให้พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ทรงประดิษฐ์บายศรีปากชามทูลเกล้าฯ ถวายสำหรับทรงใช้ในพิธี

เมื่อสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และพระนางเจ้าสุวัทนาฯ เสด็จมาประทับ ณ ตำหนักหลุยส์เครสเซนต์ ทั้งสองพระองค์โปรดจัดงานพระราชทานและประทานเลี้ยงอยู่บ่อยครั้ง ข้าหลวงในตำหนักนี้ทุกคนจะได้รับการฝึกหัดกิริยามารยาทอย่างผู้ดีแท้ รู้ขนบธรรมเนียมทั้งไทยและสากลอย่างครบถ้วน พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ทรงเข้มงวดกวดขันในการจัดโต๊ะอาหาร และการปรุงอาหารอย่างประณีตทั้งอาหารไทยและอาหารตะวันตก แม้กระทั่งการเดินโต๊ะเข้าเสิร์ฟก็ทรงพิถีพิถันให้ทำถูกต้องตามธรรมเนียม

ความทรงจำที่ยังคงประทับในพระทัยของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และพระนางเจ้าสุวัทนาฯ มิรู้ลืม คือเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีกำหนดเสด็จฯ มาเสวยพระกระยาหารที่ตำหนักหลุยส์เครสเซนต์ เป็นวันที่สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ และพระนางเจ้าสุวัทนาฯ รวมทั้งข้าหลวงทุกคนในตำหนักฯ ต่างตื่นเต้นและเตรียมรับเสด็จล่วงหน้ากันเป็นวัน ๆ

พระนางเจ้าสุวัทนาฯ ทรงเข้าครัวปรุงพระกระยาหารด้วยพระองค์เองเช่นเคย การถวายเลี้ยงครั้งนี้ ทรงจัดสำรับเป็นเครื่องเสวยไทย ทรงกำหนดหน้าที่ข้าหลวงแต่ละคนในตำหนักอย่างชัดเจนและรอบคอบ ไม่ให้ตกหล่นรายละเอียดปลีกย่อยต่าง ๆ แม้แต่เรื่องเดียว มีเรื่องเล่ากันว่าเมื่อได้เวลาเสวยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ก็เสด็จพระราชดำเนินลงมาเสวยที่ห้องเสวยชั้นล่าง ข้าหลวงรุ่นเด็กในครั้งนั้นจำได้ว่าเครื่องเสวยวันนั้น “…มีแกงหน่อไม้ที่เสด็จพระนางฯ ทรงทำเอง …ผู้ใหญ่บอกว่าอร่อยแต่สำหรับเราตอนนั้นอายุ ๖ – ๗ ขวบ รู้สึกรสชาติแปลกมาก เลยยังจำได้จนทุกวันนี้”

มูลนิธิเพชรรัตน-สุวัทนา มุ่งมั่นสืบสานพระปณิธานของพระนางเจ้าสุวัทนาฯ ด้วยการรวบรวมองค์ความรู้ด้านคหกรรมศาสตร์ที่โปรดประทานไว้ และนำมาปรุงเป็นผลิตภัณฑ์รื่นฤดีทั้งอาหารประเภทคาวและประเภทหวาน เพื่ออนุรักษ์และสืบทอดวัฒนธรรมด้านอาหารอันเป็นเอกลักษณ์โดดเด่นของชาติไทยตลอดมา

บทความที่น่าสนใจ

บทความที่เกี่ยวข้อง

ชมวีดิทัศน์การบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์